Budowa zaworu kulowego
W sprzedaży znaleźć można kilka różnych rodzajów odcinających zaworów kulowych. Najpopularniejszymi wersjami tego typu urządzeń są zawory ręczne, wykonane ze stali nierdzewnej i mosiężne, a także elektrozawory i zawory sterowane pneumatycznie. Niezależnie od typu, każdy zawór odcinający kulowy składa się z podobnych elementów i działa w podobny sposób. Urządzenie zbudowane jest z metalowego korpusu i wewnętrznego gniazda, w którym znajduje się wydrążona, obrotowa kulka. Obrót kuli sprawia, że zawór otwiera lub zamyka przepływ medium. Do sterowania kulą wykorzystuje się wałek zwrotny i dźwignię, która może być poruszana ręcznie lub przy pomocy siłownika, elektrycznego lub pneumatycznego. Tego typu zaworów nie używa się do regulowania przepływu, lecz do jego odcinania. Ze względu na sposób działania zawory kulowe nie nadają się do użycia w instalacjach transportujących medium z zanieczyszczeniami stałymi, na przykład w instalacjach transportujących ścieki.
Obsługa zaworu odcinającego kulowego
W przypadku urządzeń sterowanych ręcznie zmiana pozycji zaworu odcinającego kulowego z otwartej na zamkniętą odbywa się poprzez przesunięcie dźwigni lub obrót pokrętła. To bardzo proste i nie wymaga dużej siły fizycznej. Jeśli zawór jest sprawny, odcięcie medium jest pełne. Gdy uległ uszkodzeniu lub w instalacji znajdują się stałe zanieczyszczenia, przepływ nie zostanie odcięty. Zawór odcinający kulowy sterowany elektrycznie lub pneumatycznie również służy jedynie do blokowania przepływu, a nie do regulacji. W przypadku urządzeń sterowanych elektrycznie za odcięcie przepływu odpowiada podłączony do zaworu siłownik elektryczny. W zaworach sterowanych pneumatycznie blokada przepływu realizowana jest przez siłowniki pneumatyczne.
Zasada działania wszystkich rodzajów odcinających zaworów kulowych jest bardzo podobna. Odcinanie przepływu medium odbywa się poprzez zmianę położenia (obrót) znajdującej się wewnątrz korpusu zaworu, wydrążonej na wylot kulki. Przy pozycji otwartej kulka przepuszcza medium. Po wykonaniu obrotu kulki, przepływ jest zamknięty.