Kazimierscy Żydzi
W tym czasie część kazimierskich Żydów przeniosła się do Janowca i Lubartowa, nowych miast zakładanych przez Firlejów. W 1676 r. król Jan II Sobieski nadał Żydom szerokie uprawnienia i zabronił prześladowań.
Dzielnica żydowska zw. „Na Tyłach” rozwijała się wokół odrębnego placu targowego „Mały Rynek” oraz wzdłuż ul. Lubelskiej. Miała zabudowę drewnianą. W poł. XVI w. powstała pierwsza drewniana bóżnica, a w 1622 murowana. W II poł. XVIII w. powstała na jej miejscu kolejna, która przetrwała do II w. św. W XVI i XVII w. żydowscy pośrednicy handlu zbożem zyskali znaczne fortuny, jednakże cała społeczność znacznie ucierpiała wskutek wojen szwedzkich i północnej.
Historia żydów w Kazimierzu
W 1810 r. stanowili 33% ludności miasta, w 1907r 89%, a w 1939 64%. W okresie XX-lecia międzywojennego nastąpił dynamiczny rozwój społeczno-kulturalny: powstała żydowska biblioteka, kluby sportowe „Makabi” i „Sztern”, kasa zapomogowa, prywatne szkoły żydowskie. Podczas II w. św. Żydzi zamieszkujący od wieków Kazimierz Dolny, podzielili los większości polskich Żydów. W 1940 r. wysiedlono ich na teren getta zlokalizowanego wokół Małego Rynku i ul. Lubelskiej. Likwidacja getta nastąpiła wiosną 1942 roku. Żydowska dzielnice rozebrano, a jej pozostałości spalono.
Na Małym Rynku istnieje dziś odrestaurowana synagoga i zrekonstruowany budynek dawnych jatek. Najcenniejszym zabytkiem kultury żydowskiej, jakim szczyci się Kazimierz Dolny, jest późnobarokowa synagoga, budynek postawiony na miejscu domu rabina. Murowana z kamienia wapiennego, posadowiona na planie prostokąta. Pow. 323 m2, kub. 2600m3. Budowla z więźba krokwiowo-belkową, dachem łamanych polskim, krytym gontem. Ściany i sklepienie były pokryte bogatą polichromią, m.in. ściana płaczu w Jerozolimie, grób Racheli. Zachowało się do dziś sklepienie przedsionka. W 1953 r. wg proj. K. Sicińskiego zrekonstruowano ośmioboczne sklepienie wnętrza. W środku od strony wsch. Empora otwierająca się na salę z 4 lukami arkadowymi. W ścianie płn. portal z pilastrami połączonymi z nadprożem wielostopniowym gzymsem. Po II w. św. mieściło się tu kino do 2003 roku.
Obecnie budynek jest własnością warszawskiej gminy żydowskiej. Wewnątrz znajduje się sala modlitw ze stała ekspozycja muzealna oraz pokoje gościnne.
Kazimierz Dolny i jego zabytki
Odwiedzający Kazimierz Dolny, przy Małym Rynku znajdą także drewniane dawne jatki koszerne z pocz. XIX wieku. Było to miejsce, gdzie można było kupić mięso ze zwierząt zabijanych zgodnie z żydowskimi przepisami religijnymi. Budynek odrestaurowano po II w. św. mieści się w nim obecnie galeria oraz siedziba kierownictwa bazaru, gdyż Mały Rynek pełni w dalszym ciągu funkcję targową.
Jeżeli lubisz podróże to polecamy BARHOUT - studnia piekła